اشعار شهلا مظفری:
📚 غەزەڵێگ دە کتاو #رووژێ_وە_یەک_رەسیمن شوونگەێ شەوەیل ئاژاوە و دڵتەنگی وە بڕگەێ شانزە دەنگ دیاری وە هامسەنگی "مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن" یان "هزج مثمن سالم"
گوینده: بانو فاطمه فتاحی
شاعر: شهلا مظفری
تنظیم صوتی و تدوین تصویر: گروه هنری مظفری
نیەزانم لەێره تا کەێ هم نیەزانم تا وە کەێ جامە؟
نیەزانم تا وە کەێ مردن خەێاڵ خام دنیامە
م خوو هاتم ک ت بۊنم! ت نەیم و چێمە رێ ئەمما
م خوەم تا هاتن زمسان لوو ئێ دەروەچە بەسامە
تمام ئەزرەتەیل خوەم وەلا بەم کۊچەکۊچەێ تەم
منیشەم جوور ئەڤداڵ شوان شێتێ شێویامه
م سەر پەریێ کووره شەوێ ئشکانم و دەرچێم؟
ک وه مردن دە زینێ بۊن تەقاس کار خوەم دامە
ژیان کردم، چ ژیانی؟ وە هەرکوو چێم نوام گرتن
نەزانستن منی چۊ خوەم، ژیان خوەمی دانامە
غزلی از کتاب #رووژێ_وە_یەک_رەسیمن تنیده با آشوب شبانهام و آمیخته با اضطراب و دلتنگی بی مقدار، در قالبی با شانزده هجای مشخص و هماهنگ با وزن عروضی "مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن" در بحر هزج مثمن سالم
دکتر #حکیم در باب این غزل می نویسد: غزلی سرشار از ابهام، اندوه #اگزیستانسیالیستی و نگاه عمیق شاعر به معنای زندگی، مرگ و هویت است.
🔍 تحلیل معنایی و مفهومی:
درونمایه:
مضمون اصلی این غزل، سرگشتگی، بیثباتی هستی، پوچی، و شورش درونی علیه تقدیر محتوم (مرگ و سرنوشت) است. گوینده نه تنها در پی یافتن معنا برای زندگی است، بلکه در برابر گذر زمان و مفهومِ پایان (مرگ) مقاومت میکند.
هویت و خودآگاهی:
بیتهایی مثل م خوو هاتم ک ت بۊنم" نەزانستن منی چۊ خوەم، ژیان خوەمی دانامە نشانگر دغدغههای اگزیستانسیالیستی هستند؛ یعنی شاعر با تأکید بر "آمدن خودخواسته" و "رفتن خودآگاهانه"، به نوعی به استقلال فردی و خودآگاهی اشاره دارد.
انتقاد از بیتفاوتی جامعه:
در مصرع وە هەرکوو چێم نوام گرتن یا نەزانستن منی ... ، شاعر به فراموشی انسان ها پس از مرگ یا بی ارزشی تلاش فردی در نظر دیگران اعتراض میکند.
یادکرد از ئهڤداڵ شوان:
اشاره بجا به ئهڤداڵی زەریان یا شوان، نوعی دیالوگ با سنت شعری کوردی است. اما شاعر معاصر از رویکرد غمبار و شبزدهٔ آن فاصله میگیرد و میگوید: نمیخواهم مانند او باشم.
🧭 سبکشناسی و ویژگیهای ادبی:
سبک شخصی (Existentialist-Kurdish Modernism): این شعر را میتوان جزو ادبیات اگزیستانسیالیستی مدرن کوردی دانست که تحت تأثیر شاعران نوگرای قرن بیستم مانند شیرکو بیکس و لطیف هلمت شکل گرفته، ولی با درونمایه فلسفی عمیقتر و ژرفتر و فراختر.
شکستن ساختار سنتی:
وزن و قافیه در این غزل به شکل آزاد آمده است. شعر بیشتر بر ریتم طبیعی کلمات، تاکید معنایی و موسیقی درونی اتکا دارد و پیدایش آوای دوری یکسان در ابیات آن را وزن طبیعی کلمات در بستر زیرین سایی فرم گویند.
تصویرسازی های استعاری:
کوچه پسکوچهها، زین مرگ، بال های شب کور و ... این ها استعارههایی از زندگی، سردرگمی، و عبور از هستی منطبق با تجدید تجدد اند.
تکرار عبارت "نیەزانم" (نمیدانم):
این تکرار القاگر تردید فلسفی و ندانستگی بنیادینی است که در دل اگزیستانسیالیسم جای دارد. شاعر عملاً در تلاطم شناخت و ناتوانی از پاسخگویی به سؤالات بنیادین گرفتار است.
🧠 جمعبندی:
این شعر، نمونهای نادر از شعر نوگرای کوردی با درونمایه فلسفی و اگزیستانسیالیستی است که در آن، شاعر با زبان بومی و لحن محلی، مسائل عمیق انسانی را واکاوی میکند. شعر نهتنها دارای بُعدیست ادبی، بلکه تفکر فلسفی و روان شناختی ای کلان در پس آن نهفته، روئیده و پوئیده است.
یازدهم خردادماه یکهزار و چهارصد و چهار خورشیدی / سڵێمانی
#شهلا_مظفری #شعر_مدرن #ایلام #اتابکان #ادبیات_کوردی #فاطمه_فتاحی #دکلمه_شعر